جمهوری فریاد

در گزارش جدید صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد یا یونیسف از وضعیت کودکان در افغانستان، آمارهای تأسف‌باری آمده است. بر مبنای این گزارش، سه میلیون و هشتصد هزار کودک در افغانستان به دلیل آسیب‌پذیری از درگیری‌ها، ناامنی‌ها، خشک‌سالی، سرمای شدید و عدم دسترسی به غذا و آب کافی، به کمک ضرورت دارند و از این میان، ۵۷۰ هزار کودک، نیازمند کمک‌های فوری است. یونیسف از جامعه‌ی جهانی خواسته است که برای کمک به کودکان نیازمند مساعدت در افغانستان، ۵۰ میلیون دالر کمک کند. بر اساس ادعای یونیسف، از هر ده کودک در افغانستان، سه کودک به افسردگی مبتلاست و دو میلیون کودک زیر پنج سال نیز از سوء تغذیه‌ی حاد رنج می‌برند. بر مبنای گزارش یونیسف، برای اولین بار از سال ۲۰۰۲ به این طرف در سال گذشته‌ی میلادی، دسترسی کودکان به مکتب و خدمات آموزشی کاهش یافته که سهم دختران در این کاهش بیشتر از پسران است.

بر مبنای آمار وزارت معارف کشور، سه میلیون و هفتصد هزار کودک در افغانستان از خدمات آموزشی محروم اند. همچنان بر مبنای گزارش وزارت کار و امور اجتماعی، افغانستان دو میلیون و سه صد هزار کودک کار دارد که از این میان، بیش از نیمی از کودکان کار، به کارهای شاقه مشغول اند. اگر بخشی از نتایج یک تحقیق کمیسیون مستقل حقوق بشر زیر عنوان «عوامل و پیامدهای ناگوار کار شاقه اطفال» را اضافه کنیم، وضعیت فاجعه‌بار کودکان در افغانستان بعد تازه‌ای به خود می‌گیرد. بر مبنای این تحقیق، ۱۶ درصد کودکان کار در افغانستان مورد تعرض جنسی قرار می‌گیرند.

بر اساس آمار نهادهای رسمی، ۱۵ میلیون از جمعیت ۳۱ میلیونی کشور را کودکان زیر ۱۵ سال تشکیل می‌دهند. قریب به نیم جمعیت کشور، بر مبنای گزارش‌ها، آمارها و تحقیقات نهادهای مختلف ملی و بین‌المللی، وضعیت فاجعه‌باری دارد. فارغ از بعد انسانی و عاطفی وضعیت ناگوار کودکان افغانستان که می‌بایست به آن توجه جدی و فوری صورت بگیرد، کودکان افغانستان، به عنوان یک کشور جنگ‌زده، فقیر، بی‌سواد و درگیر با انواع مختلف خشونت‌ها و مصایب، نیروی اجتماعی آینده‌ی کشور محسوب می‌شوند. این نیرو که قرار است آینده‌ی کشور را رقم بزند اما در بودجه‌ی ملی و برنامه‌های استراتژیک دولت، به شکل رقت‌باری در حاشیه قرار دارد. به عنوان نمونه، بر مبنای اعلام وزارت کار و امور اجتماعی، بودجه‌ی در نظر گرفته شده برای تطبیق استراتژی ملی کار اطفال در راستای کاهش و سپس به صفر رساندن آمار کودکان کار و کودکان کارهای شاقه، ۶۲ میلیون دالر است. قرار است که تطبیق این استراتژی ۱۲ سال زمان ببرد. با توجه به این آمار، ۵ میلیون دالر بودجه‌ی سالانه برای تطبیق استراتژی ملی کار اطفال در راستای کاهش و به صفر رساندن آمار کودکان کار در کشور در نظر گرفته شده است. فارغ از کمک‌های بشردوستانه‌ای که به پیشنهاد نهادهای بین‌المللی مثل یونیسف توسط جامعه‌ی جهانی برای بهبود وضعیت کودکان افغانستان صورت می‌گیرد، سهم نیمی از جمعیت کشور از بودجه‌ی ملی، به معنای واقعی اندک و رقت‌بار است.

واقعیت این است که باوصف ناگواری و رقت‌انگیزی وضعیت کودکان در افغانستان، این گروه که در معرض انواع مختلف آسیب‌های خشن قرار دارد، جایگاه بایسته‌ای در بودجه‌ی ملی و استراتژی‌های درازمدت دولت ندارد. اگرچه کشور درگیر نابسامانی‌ها و اولویت‌های بزرگی است اما از هر طرف که با موضوع مواجهه کنیم، نمی‌توان بی‌پروایی و بی‌توجهی به نیمی از جمعیت کشور که آینده‌ی افغانستان به آن گره خورده است را توجیه کنیم. نهادهای مسئول، فارغ از طرح و اجرای برخی استراتژی‌های مقطعی و سطحی، کارنامه‌ی دگری به جز جمع‌آوری و نشر آمارهای تکان‌دهنده در مورد وضعیت رقت‌بار کودکان کشور ندارد. توجه انسانی فوری، کافی و استراتژیک به وضعیت ناگوار کودکان افغانستان و سرمایه‌گذاری برای آینده، باید در دستور کار دولت قرار بگیرد و همگام با نهادهای بین‌المللی و با استفاده از تخصص، امکانات و بودجه‌ی آن‌ها، آینده‌ی افغانستان از چنگ عفریت بی‌سوادی، کارهای شاقه، گرسنگی، سوء تغذیه و دها آسیب روانی و اجتماعی دیگر نجات داده شود.

منبع: روزنامه اطلاعات روز